آزمایش آهن FE و همه چیز درباره آزمایش آهن آزمایش اندازه گیری آهن fe چگونه انجام می شود؟ علت آزمایش اندازه گیری آهن FE خون چیست؟
آزمایش آهن FE
* نام آزمایش:
آهن
* نامهای دیگر آزمایش:
Iron, Serum Fe, Serum Iron, Fe
* آزمایشهای مرتبط:
CBC, TIBC, Ferritin
موارد کاربرد تست:
ü تشخیص افتراقی کم خونی به خصوص همراه با هیپوکرومی و یا MCV پایین
ü ارزیابی تالاسمی و کم خونی سیدروپلاستیک
ü در ارزیابی هموکروماتور و مسمومیت و over load آهن در بیماران دیالیزی کاربرد دارد (البته رنگآمیزی آهن مغز استخوان قطعیترین روش جهت ارزیابی وضعیت آهن است).
اساس روش آزمایش: آهن وصل به ترانسفرین در محیط اسیدی به صورت یون فریک آزاد، سپس توسط یک احیا کننده داخل معرف به یون فرو تبدیل میشود. این یون با Ferene ایجاد کمپلکس آبی رنگ میکند که شدت آن متناسب با مقدار آهن موجود در نمونه است.
Transferine (Fe+3)2Reducting buffer ۲Fe+2 + Transferine
Fe+2 + ۳ Ferene Ferrous ferene (blue complex)
نمونه مورد نیاز در بخش نمونه گیری: خون تام وریدی
نمونه مورد نیاز در بخش فنی: سرم -پلاسما همراه با هپارین (سرم باید سریع از سلولها جدا شود)
حداقل مقدار: ۵۰۰ لاندا
ظرف نمونهگیری: لولههای درب قرمز سیستم خلاء
معیار غیر قابل قبول بودن نمونه: همولیز
آهن عنصری شیمیایی است که جهت تولید گلبولهای قرمز ضروری باشد. این ماده بخش مهمی از هموگلوبین موجود در گلبولهای قرمز را تشکیل میدهد (هموگلوبین پروتئینی است که اکسیژن را در سرتاسر بدن ما منتقل میکند). آهن همچنین برای تولید بعضی از پروتئینها و آنزیمها در بدن ضروری است. تقریباً ۷۰ درصد آهنی که جذب میشود برای ساختن هموگلوبین مصرف میشود بقیۀ آن نیز تحت نامهای Ferritin و Hemosiderin در بافتها ذخیره میشود. اگر میزان مناسبی از این ماده از طریق رژیم غذایی دریافت نگردد، بدن از ذخایر آهن که در بافتها موجود است استفاده مینماید در صورتیکه این روند ادامه پیدا کند سطح آهن خون پایین میآید و فرد به کمخونی فقر آهن مبتلا میشود. در حالت بر عکس اگر میزان آهن در خون زیاد باشد این میزان به صورت متناوب در بافتها ذخیره میگردد و به مرحله ای میرسد که بافتها صدمه میبینند مانند صدماتی که به بافت کبد و پانکراس میرسد. معمولاً پزشک برای اینکه تشخیص دهد کمخونی ناشی از نقص آهن است یا بیماریهای مزمن این آزمایش را با آزمایشهایی دیگر مانند Ferritin و TIBC (آهن پیوند شده) درخواست مینماید. بعضی از علائم کمخونی فقر آهن عبارتند از: خستگی و بیحالی مزمن گیجی، ضعف و سردرد و از علائم افزایش آهن در بدن میتوان به درد مفاصل، ضعف و خستگی، درد ناحیه شکمی، تحلیل رفتن میل جنسی و مشکلات قلبی اشاره کرد. خونریزی شدید، مشکلات گوارشی و رژیم غذایی نامناسب نیز شرایطی هستند که میتوانند باعث کمخونی فقر آهن باشند.
* مقادیر نرمال:
نوزاد: ۲۵۰-۱۰۰ میکروگرم در دسی لیتر
کودک زیر ۷ سال: ۱۰۰-۴۰ میکروگرم در دسی لیتر
کودک بالای ۷ سال: ۱۲۰-۵۰ میکروگرم در دسی لیتر
زنان: ۱۷۰-۵۰ میکروگرم در دسی لیتر
مردان: ۱۷۵-۶۵ میکروگرم در دسی لیتر
FE
آزمایش آهن خون
آزمایش اندازه گیری آهن، میزان آهن موجود در خون را اندازه گیری می کند تا وضعیت متابولیزه شدن آهن در بدن مشخص شود. آهن جز مواد معدنی است که هموگلوبین به آن نیاز دارد. هموگلوبین پروتئینی است در گلبول های قرمز که وظیفه حمل اکسیژن را به عهده دارد. آهن نیز برای تامین انرژی و عملکرد درست عضلات و اعضای بدن لازم است.
حدود ۷۰ درصد آهن موجود در بدن به هموگلوبین موجود در گلبول های قرمز محدود می شود. بقیه به پروتئین های دیگر ( ترانسفرین موجود در خون و یا فریتین در مغز استخوان ) و یا فرم ذخیره شده در دیگر بافت های بدن محدود شده است. وقتی گلبول های قرمز از بین می روند، آهن موجود در آن ها آزاد می شود و به وسیله ی ترانسفرین به مغز استخوان و سایر ارگان ها مثل کبد و طحال منتقل می شود. در مغز استخوان آهن ذخیره می شود تا زمانی که مجددا گلبول قرمز جدید ساخته شود.
منبع اصلی آهن برای بدن، مواد غذایی است. مثل جگر و یا گوشت قرمز، تخم مرغ، ماهی و سبزیجات برگ دار سبز. بدن در زمان رشد به آهن بیشتری نیاز دارد ( مثل زمان نوجوانی )، زمان بارداری و شیر دهی و یا زمانی که آهن در بدن کاهش می یابد ( مثل خونریزی ).
در یک آقای سالم و بالغ آهن مورد نیاز از طریق مواد غذایی که مصرف می کند، تامین می شود. آقایان میزان ذخیره آهن در بدنشان برای سال ها کافی است، حتی اگر آهن مصرف نکنند. در برخی موارد، آقایان به علت نوع رژیم غذایی دچار کم خونی فقر آهن می شوند.
اما خانم ها مقدار زیادی آهن در زمان خونریزی قاعدگی بارداری و یا شیر دهی از دست می دهند. بنابر این زنان با احتمال بیشتری نسبت به مردان به فقر آهن دچار می شوند و نیاز به مصرف مکمل آهن دارند.
فقر آهن در آقایان و خانم ها بعد از یائسگی اغلب به علت خونریزی غیر طبیعی رخ می دهد که اغلب به علت زخم های گوارشی مثل زخم معده و یا سرطان روده بزرگ می باشد.
در آزمایش اندازه گیری آهن موارد زیر بررسی می شود:
•میزان آهنی که به ترانسفرین متصل است ( آهن سرم )
•بررسی میزان آهن مورد نیاز برای اتصال به ترانسفرین به نام ظرفیت تام اتصالی ترانسفرین ( TIBC ).
•اندازه گیری درصدی از هموگلوبین که آهن به آن متصل نیست که به آن مقدار اشباع ترانسفرین می گویند.
علت آزمایش اندازه گیری آهن چیست؟
آزمایش اندازه گیری آهن به دلایل زیر انجام می شود:
•بررسی کم خونی فقر آهن
•بررسی شرایطی به نام هموکروماتوزیس
•بررسی روند درمانی کمبود آهن
•بررسی وضعیت تغذیه ای
آمادگی های لازم برای انجام این آزمایش چیست؟
از مصرف مکمل آهن حد اقل ۱۲ ساعت قبل از انجام آزمایش خودداری کنید.
میزان آهن در طول روز تغییر می کند و بهترین زمان برای انجام این آزمایش، صبح ها است. زمانی که میزان آهن در بالاترین سطح خود قرار دارد.
آزمایش اندازه گیری آهن چگونه انجام می شود؟
•بستن یک نوار کشسان (گارو) بالای بازو که جریان خون را متوقف می کند . این کار رگ زیر نوار را بزرگ تر می کند، در نتیجه سوزن در رگ راحت تر فرو می رود.
•تمیز کردن محل فرو رفتن سوزن
•فرو بردن سوزن در داخل رگ. ممکن است بیش از یک بار سوزن زدن لازم باشد.
•وصل کردن لوله به سوزن تا از خون پر شود.
•باز کردن نوار از بازو، وقتی که خون کافی جمع آوری شده باشد.
•قرار دادن باند یا پنبه در محل سوزن بعد از در آوردن سوزن
•فشار دادن جای سوزن و بانداژ کردن محل